อารมณ์ต่างๆ ล้วนเกิดจากลำไส้

ปรับปรุงล่าสุด : 30 มิถุนายน 2565

อารมณ์ต่างๆ ล้วนเกิดจากลำไส้

คำนี้มีตั้งข้อสังเกตุมานับพันปี ซึ่งส่วนใหญ่ของจุลินทรีย์ในลำไส้คือ แบคทีเรียซึ่งมีทั้งร้ายและดีที่ต่ำกว่า 1% ที่จะก่อให้เกิดโรค หลายทศวรรษที่ผ่านมาผู้เชี่ยวชาญไม่เชื่อว่าแบคทีเรียในลำไส้มีผลต่อสุขภาพจิต จนมีหลักฐานมากขึ้นว่าสิ่งมีชีวิตเล็ก ๆ ที่อยู่ในลำไส้ขมีผลกระทบต่อการคิดและพฤติกรรมอย่างลึกซึ้ง งานศึกษาวิจัยจำนวนมากทั่วโลกในปัจจุบันสนับสนุนแนวคิดว่าจุลชีพเหล่านี้สามารถทำให้สุขภาวะของร่างกายเราดีขึ้นได้

ไม่น่าเชื่อว่าในร่างกายของเรามีจำนวนจุลชีพมากกว่าจำนวนเซลล์ในร่างกายของเรา ซึ่งแบคทีเรียซึ่งเป็นจุลชีพมีจำนวนประมาณ 1-1.3 เท่าของจำนวนเซลล์ของร่างกาย ลำไส้มนุษย์มีแบคทีเรียอยู่มากกว่า 100 ล้านล้านตัว โดยมีระบบการพึ่งพิงกันอย่างซับซ้อน ในขณะที่มนุษย์มียีนอยู่ประมาณ 25,000 ยีนแต่แบคทีเรียเหล่านี้รวมกันมียีนอยู่ถึง 3 ล้านยีน หลายตัวของยีนของแบคทีเรียช่วยการย่อยอาหาร และป้องกันแบคทีเรียที่มีพิษซึ่งทำให้มีผลต่ออารมณ์ แบคทีเรียในลำไส้จะผลิตประมาณ 90% ของเซโรโทนิน ในร่างกายของเรา เป็นตัวส่งเสริมให้เกิดสุขภาวะที่ดีทั้งร่างกายและจิตใจ

สรุปคือหลายทศวรรษที่ผ่านๆ มา งานศึกษาหลายชิ้นระบุว่าแบคทีเรียในลำไส้ผลิตสารหลายอย่างที่มีผลต่ออารมณ์ทั้งดีและไม่ดีสำหรับสุขภาพจิต และพบอีกว่าสารเหล่านี้ไม่ได้เดินทางจากลำไส้สู่สมองโดยผ่านกระแสเลือด แต่มีช่องทางใหญ่ที่ผ่านคือประสาทที่มีชื่อว่า Vagus Nerve ระหว่างสมอง ลำไส้ และอวัยวะอื่น ๆ ในร่างกายของเรา

ในปัจจุบันจะมีชื่อเรียกกลุ่มแบคทีเรียและยีสต์ดีที่อยู่ในลำไส้ว่า โปรไบโอติก (Probiotics) มีงานศึกษาว่าแบคทีเรียบางตัวของโปรไบโอติก ทำให้สุขภาวะของร่างกายดีขึ้นและมีงานวิจัยพบว่ามันสามารถช่วยรักษากลุ่มอาการเรื้อรังที่เป็นกันมากดังที่เรียกว่า IBS (Irritable Bowel Syndrome) คือมีความผิดปกติที่ก่อให้เกิดผลต่อลำไส้ใหญ่ อย่างอาการปวดท้อง อาการเกร็งในท้อง ท้องผูกหรือท้องเสีย ดังนั้น ในปัจจุบันจึงบริโภคแบคทีเรียกลุ่มนี้กัน โดยบริโภคอาหารหมักดอง เช่น ผักกาดดองเปรี้ยว โยเกิร์ต และอาหารเสริมจำพวกที่มีโปรไบโอติกเป็นส่วนผสมหลัก ที่จะช่วยปรับให้มีอารมณ์ดีขึ้น